Tatil bölgelerinde kayıt dışı günlük kiralamalar arttı. Başta Rusya olmak üzere Almanya, İngiltere ve dünyanın çeşitli ülkelerinden Türkiye’ye gelen yabancılar, özellikle turizm bölgelerinde aldıkları konutları kullanmadıkları zamanlarda kiraya veriyorlar. Bu kayıt dışı durum ülke ekonomisine ve konaklama sektörüne zarar vermektedir.
Büyüyen bu soruna karşı Kültür ve Turizm Bakanlığı harekete geçti. Günlük kiralanan konutlar için mevzuat değişikliği ve düzenleme yapılması planlanmaktadır.
Bakan Mehmet Nuri Ersoy, “Sektörde AirBNB diyeceksiniz, biz günlük kullanım diyoruz. Bakanlığımız bu tür evler için bir mevzuat çalışması başlattı, yıl sonuna kadar da hayata geçireceğiz” dedi.
Günlük konutlara karşı olmadıklarının altını çizen Ersoy, “Dünyada olduğu gibi belli bir belge ile mevzuata uygun yapılmasından yanayız” dedi. terimleri kullandı. Yönetmeliğin yıl sonuna kadar hayata geçirilmesi planlanıyor.
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklama yapan Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, şu ifadeleri kullandı: “Tatil bölgelerindeki otellerin doluluk oranlarında düşüş yaşanırken, özellikle İstanbul ilinde. Antalya, önceki yıllara göre turist sayısındaki artış dikkat çekiyor.
‘Alternatif sistemlere yönelen yabancılar’
Tabi bu durum turistlerin geldikleri şehirlerde konaklamak için oteller yerine alternatif konaklama sistemlerinde kiralayıp konakladıkları bölümlerin temsilcileri tarafından da dile getirilmektedir.
Bu bağlamda örneğin Antalya ilinde son yıllarda Ukrayna, İran ve Rusya vatandaşlarına yapılan satışların aslında bu ülkelerden gelen kişilere günlük kiralık olarak verildiğini göstermektedir.
‘Yabancıların gayrimenkulleri çalındı’
Buradan dairelerini döşeyip daire satın alan yabancıların fiilen emlak işine başladığını söyleyebiliriz.
‘ORTAK EV MODELİ İLE KİRALAMA YAPIYORLAR’
Bu sistemler çerçevesinde özellikle paylaşımlı konut modeli ile kiralayanlar bulunmaktadır. Yani evin bir odasını veya bir bölümünü kiralayıp evin diğer bölümünde yaşayan yabancılar var. Bunlar otellerin doluluk oranlarını olumsuz etkiliyor.
Paylaşımlı konut modelleri çerçevesinde özellikle dünyada artan bir pazar payı söz konusudur. Yalnızca Airbnb’nin 200 ülkede 1 milyondan fazla konut kiralama operasyonu vardır ve birçok ülkede her büyüklükte tıbbi kiralama platformu vardır.
Bunların değerli bir kısmı ne yazık ki yapılan iş ve süreçler çerçevesinde kayıt dışı. Kayıt dışı derken kastettiğimiz, kiralama yapan platformların ülkemizde temsilcilikleri ve şirketleri olmadığı gibi, sahipleri de buradan elde edilen gelirlerle ilgili gerçeği beyan etmiyor, bu nedenle süreçlerden heyetler alıyorlar ama almıyorlar. herhangi bir vergi ödeyin.
Buradaki aracıların aracılık hizmet bedeli almaları ve aslında mali sorumluluklarından kurtulmaları olarak nitelendirebiliriz.
‘ORTAK EV MODELİ YÜZDE 50 BÜYÜDÜ’
Son iki yılda paylaşımlı konut modelinin yüzde 50’nin üzerinde büyüdüğünü görüyoruz. Hatta o kadar çok örnekle yarışmaya başladık ki. Sahibinin evini günlük olarak kiraya verip tefriş edip başkalarına kiraya verenler ya da kirayı çıkarıp başka kişileri oda arkadaşı alarak gelir elde etmek isteyenler gibi birçok hukuksuz işlemle karşı karşıyayız.
‘GEÇMİŞTE 2 ÖNEMLİ YÖNETMELİK YAPILDI’
Hatta bunun için geçmişte iki önemli düzenleme yapıldı. Öncelikle kimlik tebligat yönetmeliğinde yapılan değişiklikle bu yönetmelik çerçevesinde günlük kiralık konutlar için Adalet Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve İçişleri Bakanlığı tarafından getirilen düzenlemeler bulunmaktadır. .
OPERATÖR YÜKÜMLÜLÜĞÜ!
17 Haziran 2022 tarihinde yapılan bu yönetmelik çerçevesinde günlük kiralık konutlar için işletmeci bulundurma zorunluluğu, kalan kişilerin kimliklerinin genel kolluk kuvvetlerine bildirilmesi ve bu hususlara ilişkin düzenlemelerin yasal bir çerçevede yapılması sağlanmıştır. algı.
Yine 31 Mayıs’ta Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından günlük kiralanan konutlara ilişkin hem yayınlanan ilanlara hem de işlemlere ilişkin bilgi aktarımı zorunluluğu getirildi.
Buna göre, bu tür kiralama işlemlerini yapan işletme veya kişilere, rezervasyon başlangıç ve bitiş tarihlerini, taşınmazın kime ait olduğunu, konaklama bedelini ve süresini, toplanan para miktarını ve para birimini bildirme yükümlülüğü de getirildi.
Ancak bunların sonuçlarına baktığımızda hem denetimlerde hem de beyannamelerde çok önemli eksiklikler ve aksaklıklar olduğunu görüyoruz.
‘e-DEVLET SİSTEMİNE ENTEGRE OLABİLİR’
Bu çalışmalar çerçevesinde özellikle bu sistemlerin e-Devlet sistemine entegre edilmesi ile birlikte günlük kiralamalarda emsal bir modelin benimsenerek kalıcı konut arzının güvenilirliğinin sağlanması değerli bir konudur.
Bu konuda atılacak adımlarda bu sistemlerin önüne geçilmesinden ziyade bu sistemlerin daire içinde kayıt altına alınabilecek ve vergi tahsilatına imkan verecek şekilde cari açığı azaltacak şekilde modellenmesini daha doğru buluyorum. .
HANGİ İLLERDE ARTIŞ VAR?
Kiralamalar sadece Antalya ile sınırlı değildir. İstanbul’un bazı semtlerine sağlık, eğitim veya turizm amaçlı gelen ve otel dışında daha uygun konaklama alternatifleri arayan yabancılar tarafından da bu sistemler tercih edilmektedir.
Yabancıların ilgisini çeken semtlerde bazı ev sahipleri kısa sürede daha yüksek kira getirisi sağlamak için evlerini eşyalı hale getirip günlük vermeyi daha uygun buluyor.
Hatta büyükşehirlerimizde konuşulan ve boş ev ya da ‘hayalet ev’ olarak tanımlanan konutların yaklaşık yüzde 30’unun bu amaçla verilmiş ve kimsenin oturmadığı izlenimi veren konutlar olduğunu düşünüyorum.
Alınacak önlemler sadece platformlar çerçevesinde değil, iş ve süreçlerin yetki belgesi çerçevesinde ve taşınmaz ticaret yönetmeliği, değerleme, izleme ve vergilendirme kapsamında da değerli bir gerekliliktir.
Denetim eksikliği, buraları gelmeden önce kiralayan ancak geldiklerinde böyle bir taşınmaza ulaşamayan veya barınma sorunu yaşayan bireyleri de doğurabilmektedir.
Bu nedenle yapılacak kontroller ve düzenlemeler kayıt dışılığın önüne geçebilir. Ülkemize giriş yapan yabancıların hareketlerini takip etme ve onlardan gelir elde etme imkanı sağlamaktadır.
YABANCIYA KONUT SATIŞINDA BİR SINIRLAMA VAR MI?
Başta Antalya olmak üzere bazı illerimizde çeşitli mahalleler oturuma kapatıldı. Oturumun kapalı olduğu yerlerde ise 75 bin dolara kendi kiralayarak ya da satın alarak konut sağlamak mümkün değil.
Yabancıya satışları uluslararası gayrimenkul yatırımcılarının bakış açısıyla değerlendirmek, engellemek yerine izlenebilir ve vergilendirilebilir bir sistem üzerinde çalışmak Türkiye için çok daha sağlıklıdır.
Yurt dışına gayrimenkul satışı, özellikle konutla sınırlı olmak kaydıyla, ülkenin ihtiyaç duyduğu döviz girişi açısından değerli bir kaynaktır.
Global pazarda halen yüzde 1’in altında bir konumdayız. 2022’de sadece Dubai’de gayrimenkul yatırımcılarına yapılan satışlar 65 milyar dolar seviyesindeyken bunun henüz yüzde 10’unu bile yakalamış değiliz.
Mülteci veya sığınmacılar çerçevesi dışında üretilen konutların veya ikinci el sistemlerin ikamet veya daimi ikamet açısından kullanılması aslında ülkemizin menfaatinedir.”
